POJĘCIA I WYRAŻENIA JAPOŃSKIE UŻYWANE PODCZAS TRENINGU AIKIDO

 

POJĘCIA PODSTAWOWE, KLUCZOWE POSTACIE


AIKIDO - pojęcie używane przez Morihei Ueshibę od 1942 roku na określenie stworzonej przez siebie sztuki walki
AI - miłość, harmonia
KI - energia życiowa
DO - droga, sposób
MORIHEI UESHIBA, O-SENSEI , ur. 14.12.1883, zm. 26.4.1969, twórca aikido
KISSHOMARU UESHIBA, syn Morihei Ueshiby (zm. 4.1.1999)
MORITERU UESHIBA, wnuk Morihei Ueshiby, obecny Doshu, prezes Fundacji Aikikai, Dyrektor Generalny Hombu Dojo
MITSUTERU UESHIBA - prawnuk Morihei Ueshiby

DOJO, ETYKIETA, ORGANIZACJA

HOMBU DOJO - dojo centralne, znajduje się przy 17 - 18 Wakamatsu Cho, Shinjuku-ku, 162 Tokyo; założoneprzez M. Ueshibę po II Wojnie Światowej. Obecnie stanowi również główną siedzibę Fundacji Aikikai: AIKIDO WORLD HEADQUARTERS
DOSHU - tytuł aktualnego lidera aikido, prezesa Fundacji AIKIKAI, obecnie jest nim Moriteru Ueshiba
O'SENSEI - największy nauczyciel, tytuł przynależny do Morihei Ueshiby, twórcy aikido
SENSEI - mistrz, nauczyciel
SEMPAI - osoba prowadząca zajęcia z upoważnienia Sensei
DAN - międzynarodowe stopnie mistrzowskie (od 1 do 8), nadawane przez egzaminatorów Aikikai
KYU - stopnie uczniowskie (od 6 do 1), nadawane przez egzaminatorów
DOJO - sala ćwiczeń
ARIGATO - dziękuję;
DOMO ARIGATO GOZAIMASHITA - dziękuję bardzo
ONEGAI SHIMASU - dosł. "proszę", zaproszenie do wspólnego ćwiczenia
SEIZA - polecenie przyjęcia pozycji siedzącej (siadu klęcznego na piętach)
KIRITSU - polecenie przyjęcia pozycji stojącej
HAJIME - dosł. początek, rozpoczęcie: sygnał rozpoczęcia ćwiczeń dawany przez prowadzącego zajęcia
REI - ukłon
TORI - ćwiczący: atakowany, wykonujący technikę (lub NAGE - rzucający, jap. nageru - rzucać); obrona
UKE - ćwiczący: ten, który atakuje, na którym jest wykonywana technika (jap. ukeru - przyjmować)
KEIKO GI - strój treningowy (kimono)
HAKAMA - szerokie, tradycyjne spodnie japońskie
ZORI - klapki
BOKKEN - drewniany miecz treningowy
JO - kij treningowy TANTO - drewniany nóz treningowy

LICZEBNIKI

ICHI - 1
NI - 2
SAN - 3
SHI - 4
GO - 5
ROKU - 6
SHICHI - 7
HACHI - 8
KYU - 9
JU - 10
JU-ICHI - 1
1 JU-NI - 12
NI-JU - 20
SANU - 30
HYAKU - 100
NI-HYAKU - 200
SEN - 1000

POSTAWA, RUCHY, KROKI, PRZEWROTY, ĆWICZENIA

 

POSTAWA

AI HANMI - układ ćwiczących: obie osoby stoją w tej samej pozycji
GYAKU HANMI - układ ćwiczących: "pozycja lustrzana", osoby ćwiczące stoją w odwrotnych pozycjach, jakby stanowiły własne odbicie lustrzane
HIDARI KAMAE - postawa z lewą nogą z przodu
MIGI KAMAE - pozycja z prawą nogą z przodu
SEIZA - siad klęczny japoński na płaskich stopach
KIZA - siad klęczny japoński z podwiniętymi palcami
SHIZEN TAI - pozycja swobodna, naturalna, stopy rozstawione na szerokość barków, ręce wzdłuż tułowia
SHIZENHON TAI - pozycja "na baczność"
ZA HO - ćwiczenia w siadzie

RUCHY, KROKI

SABAKI - ruch
TAI SABAKI - sposoby przemieszczania ciała
ASHI SABAKI - ruch stóp
AYUMI ASHI - krok przestawny
OKURI ASHI - krok odstawny
TSUGI ASHI - krok dostawny
SHIKKO - poruszanie się na kolanach
IRIMI - wejście, ruch w przód
OMOTE - kierunek ruchu: w stronę twarzy, przodu partnera
URA - kierunek ruchu: do tylu, w stronę pleców partnera
TENKAI - zwrot w miejscu, obrót ciała o 180 stopni bez wykonywania kroków
ZEMPO (IRIMI) TENKAI ASHI - krok naprzód i zwrot w miejscu
TENKAN - dosł. "przekształcić"; w wersji podstawowej: obrót ciała o 180 stopni z wycofaniem nogi
TE-GATANA czyli ręki - miecza; opuszczanie ręki następuje jednocześnie z krokiem: wszystkie ruchy musza być wykonywane w harmonii z oddechem

PRZEWROTY

MAE UKEMI - przewrót w przód
USHIRO UKEMI - przewrót w tył
YOKO UKEMI - pad na bok
KOHO UKEMI UNDO - ćwiczenie przygotowujące do ukemi, kołyska ze zmianą postawy

ĆWICZENIA

AIKI TAISO - zestaw ćwiczeń rozgrzewająco - rozciągających, mających przygotować do zasadniczej części zajęć
FUNAKOGI UNDO - ćwiczenie wiosłowania, ćwiczenie wzmacniające pozycję, mające na celu rozbudzenie (dźwięczne wiosłowanie) i scentrowanie Ki (FURITAMA)
HAISHIN UNDO - ćwiczenie rozciągająco - rozluźniające, stosowane przeważnie na koniec zajęć, polegające na naciągnięciu na plecy partnera, który trzyma nas za nadgarstki
KOKYU HO - "ćwiczenie oddechu", ćwiczenie wykonywane w pozycji stojącej lub siedzącej, polegające na dojściu do centrum partnera, poznawaniu pracy jego ciała przy jednoczesnej pracy nad własnym oddechem
ORENAI TE - "niezginalna ręka". intencją jest wyobrażenie i doświadczenie przepływu Ki przez ramię
TAI NO TENKAN HO - wykorzystanie ruchu tenkan w ćwiczeniu z partnerem: obrót ciała o 180 stopni z uniesieniem rąk, jakby w ruchu trzymania dużej kuli
TEKUBI "undo" - "nadgarstek", ćwiczenia rozgrzewające nadgarstki

ATAKI: UCHWYTY, UDERZENIA, KOPNIĘCIA

KATATE TORI - uchwyt za rękę
KATA TORI - uchwyt za bluzę na wysokości ramienia
KATA TORI MEN UCHI - uchwyt za bluzę na wysokości ramienia z jednoczesnym uderzeniem w głowę
KATATE RYOTE TORI ( = MOROTE TORI)
MOROTE TORI - uchwyt dwiema rękami za jedną rękę
MUNE TORI MEN UCHI - uchwyt za bluzę na wysokości klatki piersiowej z jednoczesnym uderzeniem w głowę
RYO HIJI TORI - uchwyt za bluzę na wysokości łokci (lub za łokcie) obiema rękami
RYO KATA TORI - uchwyt za bluzę dwiema rękami
RYOTE TORI - uchwyt za dwie ręce
USHIRO WAZA - atak od tyłu
USHIRO ERI TORI - uchwyt z tyłu za kołnierz
USHIRO KATATE TORI KUBI SHIME - uchwyt z tyłu za rękę z jednoczesnym duszeniem
USHIRO RYOSODE TORI - uchwyt z tylu za dwa rękawy
SHOMEN UCHI - cięcie proste mieczem lub ręką w płaszczyźnie pionowej
YOKOMEN UCHI - cięcie ukośne z lekkim zejściem na bok
TSUKI - uderzenie proste
MAE GERI - proste kopnięcie w przód
ATEMI - uderzenie w wrażliwy punkt ciała dla zaburzenia równowagi psychofizycznej przeciwnika
JODAN - wysoko głowa, szyja, ramiona)
CHUDAN - średnia wysokość (tułów, splot słoneczny)
GEDAN - nisko (poniżej bioder)

SPOSOBY ĆWICZENIA I WYKONYWANIA TECHNIK


TACHI WAZA - techniki lub ćwiczenia wykonywane w pozycji stojącej
HANMI HANDACHI WAZA - tori siedzi, uke stoi
SUWARI WAZA - techniki lub ćwiczenia wykonywane w pozycji klęczącej
IPPAN GEIKO - tori jest atakowany przez jednego uke
KAKARI GEIKO - tori jest atakowany przez kilku uke, nadchodzących kolejno, z jednego kierunku
TANINZU KAKARI GEIKO - tori jest atakowany przez kilku uke, atakujących z dowolnego kierunku
JIYU WAZA - tori wykonuje dowolne techniki
KAESHI WAZA - kontr techniki
HENKA WAZA - odmiany techniki podstawowej
KATA - skodyfikowana, ustalona forma ruchu
KUMI TACHI - ćwiczenia z partnerem przy użyciu bokken
KUMI JO - ćwiczenia z partnerem przy użyciu jo
SUBURI - ćwiczenia indywidualne przy użyciu bokken i jo
JO DORI - metody obrony przed atakiem kijem
TACHI DORI - metody obrony przed atakiem mieczem
TANTO DORI - metody obrony przed atakiem drewnianym nożem

TECHNIKI: UNIERUCHOMIENIA, RZUTY

OSAE WAZA - unieruchomienia
IKKYO - pierwsza forma unieruchomienia
NlKKYO - druga forma unieruchomienia
SANKYO - trzecia forma unieruchomienia
YONKYO - czwarta forma unieruchomienia z uciskiem na czuły punkt przedramienia
GOKYO - piąta forma unieruchomienia (szczególnie przydatna w obronie przed atakiem yokomen uchi z nożem)
HIJIKIME OSAE - forma unieruchomienia przeciwnika z wykorzystaniem dźwigni na staw łokciowy
NAGE WAZA - rzuty
IRIMI NAGE - rzut przez "irimi", wejście
SHIHO NAGE - rzut podstawowy, tzw. "rzut w cztery strony"
KOTE GAESHI - rzut przez skręcenie nadgarstka, wykonywany również jako unieruchomienie
KAITEN NAGE - rzut obrotowy, wykorzystujący wewnętrzne lub zewnętrzne obejście ramienia partnera
TEN CHI NAGE - rzut "niebo - ziemia" (jap. ten - niebo, chi - ziemia)
KOKYU NAGE - dosł. "rzut oddechem"
JUJIGARAMI - rzut przez skrzyżowanie rąk partnera
KOSHI NAGE - rzut przez biodro
UDEKIME NAGE - rzut wykorzystujący dźwignię na staw łokciowy

INNE POJĘCIA

HARA - brzuch, środek, centrum
KI AI - określenie okrzyku wydawanego w momencie maksymalnej koordynacji ruchu ciała i oddechu
KOKYU - dosł. "oddech, oddychanie", siła oddechu, w założeniach podkreśla się istotną rolę oddechu w oddziaływaniu na partnera
MA AI - odpowiedni dystans, właściwa odległość między ćwiczącymi w zależności od sytuacji
MARU -koło, okrąg [MARU NI SABAITE - Wykonuj ruch po okręgu]
SANKAKU - trójkąt [SANKAKU NI IRIMI SHITE - Wchodź w ruch jak trójkąt]
SHIKAKU - kwadrat [SHIKAKU NI OSAERU - Zakończ ruch jak kwadrat]
WA - zgodność ruchowa


UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem

Czym są cookies (ciasteczka)?

To niewielkie informacje, nazywane ciasteczkami (z ang. cookie – ciastko), wysyłane przez serwis internetowy, który odwiedzamy i zapisywane na urządzeniu końcowym (komputerze, laptopie, smartfonie), z którego korzystamy podczas przeglądania stron internetowych.
W "cookies", składających się z szeregu liter i cyfr, znajdują się różne informacje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania serwisów internetowych, np. tych wymagających autoryzacji – m.in. podczas logowania do konta pocztowego czy sklepu internetowego.
Wszystkie działające w internecie serwisy – wyszukiwarki, strony informacyjne, newsowe, sklepy internetowe, strony urzędów państwowych i innych instytucji publicznych, mogą prawidłowo działać dzięki wykorzystaniu "cookies".
Ciasteczka umożliwiają także m.in. zapamiętanie naszych preferencji i personalizowanie stron internetowych w zakresie wyświetlanych treści oraz dopasowania reklam. Dzięki "cookies" możliwe jest też rejestrowanie produktów i usług czy głosowanie w internetowych ankietach.
Dane osobowe gromadzone przy użyciu "cookies" mogą być zbierane wyłącznie w celu wykonywania określonych funkcji na rzecz użytkownika, czyli np. zapamiętania logowania do serwisu czy zapamiętania towarów dodanych do koszyka w sklepie internetowym. Takie dane są zaszyfrowane w sposób uniemożliwiający dostęp do nich osobom nieuprawnionym.

Co nam dają cookies?
Dzięki „cookie” korzystanie ze stron internetowych jest łatwiejsze i przyjemniejsze a ich zawartość – teksty, zdjęcia, ankiety, sondy, ale również reklamy – jest lepiej dopasowana do oczekiwań i preferencji każdego użytkownika internetu.
"Cookies":
  • umożliwiają zapamiętywanie naszych odwiedzin na stronie i naszych preferencji dotyczących tej strony (m.in. język strony, jej kolor, układ, rozmieszczenie treści);
  • pozwalają sklepom internetowym polecać nam produkty związane z tymi, które zazwyczaj wybieramy, które mogą nas potencjalnie zainteresować;
  • pomagają przechowywać towary wrzucone przez nas do zakupowego koszyka w sklepach online; umożliwiają korzystanie z kont w serwisach;
  • pozwalają być zalogowanym do serwisu na każdej z dostępnych w danej witrynie podstron;
  • sprawiają, że nie widzimy wciąż i wciąż tej samej reklamy czy ankiety do wypełnienia; pozwalają na prezentację nam reklam w sposób uwzględniający nasze zainteresowania czy miejsce zamieszkania – w ten sposób reklamy, dzięki którym korzystanie z wielu serwisów internetowych może być bezpłatne, mogą informować nas o potencjalnie interesujących nas produktach i usługach;
  • pozwalają tworzyć anonimowe statystyki odwiedzalności serwisów.
Dzięki "cookies" właściciele i wydawcy serwisów internetowych są w stanie ocenić realne zainteresowanie swoimi serwisami, mogą lepiej poznać oczekiwania i preferencje użytkowników, zrozumieć sposób w jaki użytkownicy korzystają z ich serwisów oraz, korzystając z najnowszych rozwiązań technologicznych, mogą stale udoskonalać swoje serwisy internetowe czyniąc je jeszcze przyjaźniejszymi i lepiej dostosowanymi do naszych potrzeb.

Co powinniśmy wiedzieć o „cookies”?
Nie służą identyfikacji użytkowników i na ich podstawie w żaden sposób nie jest ustalana czyjakolwiek tożsamość:
  • "cookies" identyfikują dane komputera i przeglądarki używanych do przeglądania stron internetowych – pozwalają np. dowiedzieć się czy dany komputer już odwiedzał stronę;
  • dane pozyskane z „cookies” nie są w żaden sposób łączone z danymi osobowymi użytkowników pozyskanymi np. podczas rejestracji w serwisach;
  • nie są szkodliwe ani dla nas ani dla naszych komputerów, czy smartfonów – nie wpływają na sposób ich działania;
  • nie powodują zmian konfiguracyjnych w urządzeniach końcowych, ani w oprogramowaniu zainstalowanym na tych urządzeniach;
  • domyślne parametry „ciasteczek” pozwalają na odczytanie informacji w nich zawartych jedynie serwerowi, który je utworzył;
  • na podstawie naszych zachowań na odwiedzanych stronach internetowych przekazują do serwerów informacje, dzięki którym wyświetlana strona jest lepiej dopasowana do indywidualnych preferencji.
Podstawowe rodzaje ciasteczek
"Cookies" sesyjne – są to tymczasowe informacje przechowywane w pamięci przeglądarki do momentu zakończenia sesji przeglądarki, czyli do momentu jej zamknięcia. Te cookies są obowiązkowe, aby niektóre aplikacje lub funkcjonalności działały poprawnie.
"Cookies" stałe – dzięki nim korzystanie z często odwiedzanych stron jest łatwiejsze (np. zapewniają optymalną nawigację, zapamiętują wybraną rozdzielczość, układ treści etc.). Te informacje pozostają pamięci przeglądarki przez dłuższy okres. Czas ten zależy od wyboru, którego można dokonać w ustawieniach przeglądarki. Ten rodzaj cookies zezwala na przekazywanie informacji na serwer za każdym razem, gdy odwiedzana jest dana strona. Stałe cookies są również nazywane jako tzw. śledzące „cookie” (ang. tracking cookies).
"Cookies" podmiotów zewnętrznych – (ang. third parties cookies) – to informacje pochodzące np. z serwerów reklamowych, serwerów firm i dostawców usług (np. wyszukiwania albo map umieszczanych na stronie) współpracujących z właścicielem danej strony internetowej. Ten rodzaj cookie pozwala dostosowywać reklamy – dzięki którym korzystanie ze stron internetowych może być bezpłatne – do preferencji i zwyczajów ich użytkowników. Pozwalają również ocenić skuteczność działań reklamowych (np. dzięki zliczaniu, ile osób kliknęło w daną reklamę i przeszło na stronę internetową reklamodawcy). Na podstawie informacji pozyskanych z tych cookies można tworzyć tzw. ogólne profile użytkowników, dzięki którym mężczyźni interesujący się finansami i samochodami (odwiedzający strony o tej tematyce) zobaczą reklamy dopasowane do ich potencjalnych zainteresowań, a nie np. reklamę kobiecych kosmetyków.

Zarządzanie cookies
Pamiętaj, że masz możliwość samodzielnego zarządzania "cookies". Umożliwiają to np. przeglądarki internetowe, z których korzystasz. W najpopularniejszych przeglądarkach masz możliwość:
  • zaakceptowania obsługi "cookies", co pozwoli Ci na pełne korzystanie z opcji oferowanych przez witryny internetowe;
  • zarządzania cookies na poziomie pojedynczych, wybranych przez Ciebie witryn;
  • określenia ustawień dla różnych typów "cookie", na przykład akceptowania plików trwałych jako sesyjnych itp.;
  • blokowania lub usuwania cookies. Efektem zmiany ustawień w przeglądarce, w zależności od wybranej opcji, może być utrata możliwości korzystania z niektórych serwisów i usług lub z niektórych funkcji w nich dostępnych.